De toekomst laat zich niet voorspellen

Bovenstaande stelling wordt geilustreerd aan voorspellingen uit het verleden die er goed naast zaten. Zo wilde in 1962 Decca niet in zee gaan met The Beatles omdat ze voorspelden dat gitaarmuziek zou verdwijnen; in 1997 voorspelden tijdschriften als Fortune en The economist het aanstaande faillissement van Apple; in 2007 wisten de directies van zowel Microsoft als Nokia dat de iPhone nooit een significant marktaandeel zou krijgen. Blijkbaar zijn weldenkende mensen soms gewoon  slecht in het inschatten van toekomstige situaties en hierdoor irrationeel handelen. anders gezegd,  ons brein is een eigenwijs instrument, getuige het irrationele gedrag van de passagiers bij de zinkende Titanic (1912). Veel passagiers weigerden te geloven dat het al zinkende schip echt aan het zinken was.  

Hoogveld heeft weinig vertrouwen in onze rationaliteit

In het boek Future Proof van Mike Hoogveld praat hij mij tien pagina’s lang de put in over mijn beperkte rationaliteit. Hij somt een groot aantal (voor mij herkenbare) mechanismen op van irrationaliteit, zoals het reduceren van gebeurtenissen tot hun kernelementen, onze aandacht voor details die onze bestaande overtuigingen bevestigen, en dat we denken te weten wat andere mensen denken. En dan niet te vergeten onze belangrijkste denkhandicap: optimisme. Nu lijkt mij optimisme wel handig als je in de toekomst nog iets wil ondernemen, maar dat terzijde. Hoogveld stelt dat we van onszelf denken dat we beter zijn in voorspellen dan eigenlijk echt het geval is. Gelukkig beschrijft Hoogveld in zijn boek een aantal tips hoe ik mijn toekomstbeeld continu kan verbeteren.

De acht onderdelen van het vliegermodel voor toekomstbestendigheid

Een model dat hij daarvoor gebruikt is het  ‘vliegermodel’ dat uit acht onderdelen bestaat. Dat zijn de ‘Veerkrachtige Vier’: Verrichten, Verbeteren, Vernieuwen en Veranderen. Die vier worden ondersteund door vier faciliterende factoren: purpose, strategie, leiderschap en middelen. En was het voor mij allemaal nieuw, en zo nee, is dat nodig? Het antwoord is twee keer nee. Voor mensen die weinig boeken over strategie gelezen hebben is dit boek een boek een fraaie introductie. 

Ik ga in negen stappen op zoek naar mijn purpose

In deze tijd kan geen boek over het opstellen van je purpose heen, dus ook Hoogveld niet. Hij helpt mij mijn  purpose te vinden met een aantal richtinggevende vragen, zoals wat is mijn passie, wat is mijn missie, en wat is mijn rol. Als mijn passie duidelijk is, dan kan ik deze in negen stappen concretiseren en vastleggen in een strategisch plan. Stappen zoals het formuleren van SMART doelen, opstellen van mijn propositie of het formuleren van de klantreis. Voor dat laatste is een handig schema in het boek opgenomen. 

Als ik mijn plan niet alleen uit kan voeren heb ik de hulp nodig van anderen. Hoogveld geeft een aantal suggesties hoe ik anderen kan motiveren. net als hij ook suggesties geeft over welke stijl van leidinggeven mij kan helpen bij het aansturen van mijn medewerkers. Om mijn zelfkennis te vergroten staat er een beknopte vragenlijst in het boek waarmee ik vast kan stellen in hoeverre ik toekomstbestendig ben. 

Een werk- en theorieboek dat de moeite van het lezen waard is

Mike Hoogveld heeft een toegankelijke schrijfstijl. Tegelijk is het een degelijk opgezet boek, met alleen al 220 noten ter verantwoording van het geschrevene. En het zoekwerk wordt vergemakkelijkt door een heldere inhoudsopgave en een trefwoordenregister. De uitgever heeft er een mooi boek in een compact formaat van gemaakt. Het boek is opgezet als een werkboek, met veel lege pagina’s voor mijn eigen denkwerk. Het is een werkboek en een theorieboek (over van alles) in één, aangevuld met historische weetjes. Daar zit de kracht en tegelijk ook de zwakte van zijn boek. Als ik alle lijstjes heb ingevuld, heb hij nog geen kant en klaar plan. Maar misschien geldt voor dit boek dat ‘de weg de herberg is’. Het nadenken over de opgaven en daarover met anderen overleggen, maakt het lezen van boek de moeite waard. 

Verspreid door het boek staan aardige oneliners:

• Wie durft te verdwalen, vindt nieuwe wegen (Erasmus)
• De toekomst is wat gebeurt terwijl je bezig bent met plannen maken (MH)
• If you don’t know where you’re going, any road will take you there (Alice in Wonderland)
• Niets is blijvend, behalve verandering (MH)
• Vandaag is het morgen van gisteren (MH)
• The greates danger in times of turbulance is to act with yesterday’s logic (Peter Drucker)
• The best way tot predict your  future is to create it (Abraham Lincoln).

Future proof – Voorspel je toekomst door die zelf te creëren, Mike Hoogveld. VMN, 2020.