Alleen het inzicht in wat managen nu eigenlijk is maakt het boek meer dan de moeite waard!

Het unieke aan dit boek is dat Martijn Jansen zich door bergen literatuur heeft gewerkt, tientallen (midden)managers en medewerkers (in de financiële dienstverlening) heeft geïnterviewd en uren managende mensen heeft waargenomen bij hun werk en die indrukken heeft geanalyseerd en gecategoriseerd.

De boodschap van het boek is: In organisaties was, is en blijft managen nodig. Daarbij is niet gezegd dat de managementactiviteiten door één persoon, de manager, moeten worden uitgevoerd. Ook bij zelfsturende teams is er immers management nodig. Vandaar de (ietwat dwingende) titel ‘managen moet’. En als ik toch zit te zeuren, wat is de betekenis van de kaft met daarop een afbeelding van een man met gezichtsbescherming? Als managen zo gevaarlijk is, waarom zou iemand het nog willen doen? (die vraag wordt trouwens beantwoord in hoofdstuk 4).

Managen bestaat volgens Martijn Jansen uit niet meer en niet minder dan dertig activiteiten. Om het overzichtelijk te houden zijn deze dertig gegroepeerd in vier ‘oriëntaties’. De actie oriëntatie is gericht op het zelf uitvoeren van een activiteit. Hieronder vallen activiteiten zoals overnemen, afhandelen, rapporteren en initiatief nemen. De inhoudelijke oriëntatie is gericht op het primaire proces van de organisatie. Te denken valt aan activiteiten zoals signaleren, inschatten en mening vormen. De macht oriëntatie is gericht op het beïnvloeden van anderen. Hieronder vallen activiteiten zoals belonen, bestraffen, escaleren, regie voeren en ruimte geven. De interactie oriëntatie, is gericht op het samen werken met anderen. Activiteiten die hieronder vallen bijvoorbeeld vragenstellen, samenwerken, steunen, feedback geven, coachen, adviseren en faciliteren.

In hoofdstuk twee wordt ieder van de dertig activiteiten in twee pagina’s behandeld (en achterin het boek nog een keer weer overzichtelijk samengevat). Van iedere activiteit staat een kernachtige beschrijving, met vervolgens ter illustratie een korte praktijksituatie. Voor de lezer die zich dan afvraagt ‘so what?’ geeft Martijn zelf al aan wat de waarde van de beschreven activiteit is voor de klant, de medewerker en voor de persoon die managet.

De dertig activiteiten kunnen door elke medewerker worden uitgevoerd, al ligt in het boek wel de nadruk, onder meer in de vele voorbeelden, op uitvoering ervan door de (midden)manager. Ze zijn nodig in elke organisatie, ook al zijn de voorbeelden in het boek grotendeels afkomstig uit de zakelijke dienstverlening.

Alleen al het vergroten van het inzicht van wat managen nu eigenlijk is maakt het boek meer dan de moeite waard! Zo is het de moeite waard voor de manager, die een spiegel krijgt voorgehouden wat nu tot zijn werk c.q. tot zijn gedragingen behoort en kan zich vervolgens afvragen welke van de dertig gedragingen hij uitvoert en welke hij, al dan niet terecht, niet uitvoert. Het boek is de moeite waard voor de medewerker die met de lijst van dertig activiteiten zich kan afvragen wie in de organisatie de verschillende van de dertig activiteiten uitvoert. Daar waar niemand ze uitvoert, kan hij onderzoeken wat de gevolgen voor de samenwerking ervan zijn. Hij kan het ook gebruiken om zo gerichter feedback geven aan de eigen manager. En het boek is moeite waard voor het (zelfsturende)team zodat de teamleden met elkaar de verschillende activiteiten kunnen selecteren op relevantie en vervolgens deze verdelen onder elkaar, of enkele delegeren aan een manager. Alleen het vergroten van je inzicht in de waarneembare gedragingen, maakt het boek de moeite waard!

Martijn Jansen, Managen moet, Boom, 2018